Nationale ramp

De watersnood houdt Thailand in een ijzeren greep. De afgelopen weken is het van kwaad tot erger geworden. De overstromingen begonnen in het noorden en het water baant zich een weg richting zee. Boven Bangkok werd het water tegengehouden door dijken en sluizen om de hoofdstad te beschermen. Als gevolg daarvan kwamen de steden net ten noorden van Bangkok volledig onder water te staan. Je hebt de beelden van Ayutthaya waarschijnlijk wel gezien.

Ondertussen krijgt de kersverse premier Yingluck Shinawatra er in de media en publieke opinie keihard van langs. Grootste verwijt is de amateuristische communicatie. De overheid spreekt niet met één mond. Ook niet met twee of drie, maar met een stuk of tien. Yingluck zelf, verscheidene ministeries, de gouverneur van Bangkok, ze brengen allemaal tegenstrijdige berichten naar buiten, soms vrijwel gelijktijdig. Het ene moment zou het gevaar voor Bangkok geweken zijn, het volgende moment krijgt het volk te horen dat Bangkok volledig onder water zal lopen. In een land als Nederland is er een duidelijke hierarchie in de overheid. In Thailand is er een constant spanningsveld tussen verschillende instanties. In plaast van eendrachtig samen te werken tegen de wateroverlast, werkt men elkaar eerder tegen. Zo kan het gebeuren dat verscheidene waterschappen orders van de premier negeren en op eigen houtje besluiten om sluizen wel of niet open te zetten. Er zit tot nu toe dan ook nauwelijks lijn in het beleid, dat voornamelijk reactief en niet planmatig is. Volgens Thaise traditie heeft men geen buitenlandse hulp ingeroepen. De Thai weten immers zelf alles beter. Zie het resultaat.

In de Nederlandse media heb ik gelezen dat overvloedige regenval de oorzaak is van de huidige ramp. Dat is slechts ten dele waar. Hoewel er dit jaar relatief veel regen gevallen is, zijn er enorme menselijke blunders gemaakt. Na de eerste twee moessons zaten de dammen in centraal Thailand vol. In plaats van het water geleidelijk te lozen, heeft men niets gedaan, al was een derde moesson reeds voorspeld. Deze derde periode van hevige regen deed de stuwmeren vervolgens overstromen. Een andere oorzaak is het ongebreidelde bouwen op plekken waar overtollig water zijn weg naar de zee tracht te vinden. Van bouwplanning is in Thailand te weinig sprake en dat wreekt zich bij overvloedige regens.

Het gevolg is dat de ramp op dit moment nog nauwelijks te overzien is. Ruim een derde van het land staat onder water. Bijna tien miljoen mensen zijn hard getroffen. Hun huis staat onder water, ze kunnen niet werken, er is een tekort aan voedsel en ziektes zullen zich gaan ontwikkelen. Meer dan 300 mensen kunnen het niet navertellen. Hele industrieterreinen staan onder water. Grote Japanse bedrijven die electronica en automobielfabrieken ten noorden van Bangkok hebben, zijn woedend over het geklungel van de Thai en dreigen het land de rug toe te keren, wat een regelrechte mokerslag voor de economie zou zijn. Velen van mijn collega's zijn al een paar dagen thuis om te redden wat er te redden valt. De enigen die profiteren van de ergste watersnood sinds 50 jaar zijn krokodillen. Thailand telt vele crocodile farms, waar de dieren opgeleid worden tot handtas. Door de steigende waterstand zijn honderden exemplaren ontsnapt. De meesten zijn niet erg gevaarlijk, maar er zijn ook wat beesten van een metertje of drie ontsnapt. Er zal er maar eentje je huisje binnen kruipen. Crickey!

Een paar dagen geleden kwam de overheid tot de conclusie dat Bangkok niet te sparen is. Men had met man en macht het water net boven Bangkok tegen gehouden, maar ooit moet het naar zee vloeien en men is tot het inzicht gekomen dat het ophouden van het water de problemen uiteindelijk alleen maar vergroot. Dus zijn sluizen open gezet om water in het netwerk van Bangkok te laten stromen. Dit zal zeker tot overstromingen leiden, maar dat moet dan maar. Men probeert het economische hart zoveel mogelijk te ontzien, maar garanties zijn er niet. Op bijgaande kaartje kun je het waternetwerk van Bangkok zien. Op het rode stipje woon ik. Je ziet dat ik niet ver van een kanaal woon en dus is er een gerede kans dat mijn wijk blank komt te staan.

Momenteel heerst er een vreemde sfeer in de stad. Uiteraard wordt er over niets anders dan het aanstormende water gepraat, maar tegelijkertijd gaat het leven gewoon door. Het valt me op dat er bij mij in de buurt weinig winkels en huizen beschermd worden door zandzakken. Misschien zijn die niet meer te verkrijgen. Toch is het ook tekenend voor de mentaliteit van de Thai. Ze proberen zich niet druk te maken en het te nemen zoals het komt. Whatever will be, will be.

Ik heb mijn evacuatieplan al klaar. Zodra het water mijn wijk binnen begint te stromen, pak ik de metro naar het treinstation en neem ik de trein naar badplaats Hua Hin. Ik neem mijn laptop mee om te kunnen werken en heb ook DVDs en boeken ingeslagen. Addertje onder het gras is dat het water wel eens zo snel zou kunnen oprukken dat ik niet meer weg kan. Voor dat geval heb ik mijn vriezer vol gestouwd met brood. Ik hoop er maar het beste van.