Thai nieuwjaar: Songkran

Op 13 April was het Thais nieuwjaar en dat willen ze hier weten ook. Waar wij westerlingen gedurende een paar uurtjes wat vuurwerk de duisternis in knallen en een flesje champagne soldaat maken, vieren de Thaien dagenlang uitbundig feest. Tijdens Songkran draait het vooral om water gooien. Deze traditie heeft zijn oorsprong in de gedachte dat men respect toont aan zijn meerderen door wat water over de handen of de schouder te gooien, wat symbool staat voor zuivering. (De Thaise samenleving is zeer hierarchisch en iedereen kent zijn plaats.) Op deze wijze wast men de negatieve dingen uit het verleden weg en wenst men elkaar geluk toe in het nieuwe jaar. In de loop der jaren heeft Songkran zich echter ontwikkeld tot een landelijk watergooifestijn waarbij het hoofdzakelijk om de lol draait. Jongeren zijn zich steeds minder bewust van de diepere betekenis van het water gooien en vullen de straten met enorme water guns met het doel om zoveel mogelijk mensen nat te spuiten. Dit gaat gepaard met veel muziek en alcohol.

Songkran wordt officieel gevierd van 13 tot en met 15 april. Ik heb me echter laten vertellen dat er dorpen zijn waar het wel tien dagen duurt. In Bangkok zie je op alle straten mensen staan met enorme emmers water, van waaruit de water guns en bakjes gevuld worden om voorbijgangers op een lading water te trakteren. Ook de tuinslang wordt graag gehanteerd. April is hier de heetste maand van het jaar en tijdens Songkran was het nog eens extra warm omdat het iedere dag volledig onbewolkt was. We hebben het dan over temperaturen ruim boven de 40 graden. Het was dus geen ramp om constant met water bestookt te worden.

In en rond Kao San Road, een van de bekendste backpackercentra ter wereld, is jaarlijks een door Coca Cola gesponsord festival. Je kunt er letterlijk over de hoofden lopen, vergelijkbaar met de drukste punten op Koninginnedag in Amsterdam of op 3 Oktober in Leiden. Ik ben er de 13e geweest en heb me kapot gelachen. Meer dan tienduizend mensen komen daar samen voor wat wel eens het grootste watergevecht ter wereld zou kunnen zijn. Naast het water gooien worden ook gezichten besmeurd met een mengsel van poeder en water. Iedereen loopt er dus volledig doorweekt bij, met zijn gezicht en kleren onder de smurrie. De straten lagen tegen het einde van de middag onder een laag water.

Op de 14e en 15e ben ik in mijn eigen straat geweest, waar ook een hoop gebeurde. De hele dag door reden de auto's in een stoet voorbij. Vanuit de wagens (veelal pickups) wordt water gegooid en gespoten naar de menigte langs de kant, die dit uiteraard niet onbeantwoord laat. Als de zon onder gaat en de lucht afkoelt, neemt ook de activiteit af en komt de stad tot rust...tot de volgende Songkran dag.

Songkran is een mooi feest, maar helaas niet zonder gevaren. De betrokkenheid van auto's en motorbikes in het van water en alcohol doordrongen festival staat elk jaar garant voor een hoop ongevallen, niet zelden met dodelijke afloop. De overheid zou de activiteiten dan ook graag terugbrengen naar wat bescheidenere proporties en de oorspronkelijke gedachte in ere herstellen door meer nadruk op familie en religie te leggen. Dit jaar was aangekondigd dat het verkopen van water guns verboden was en het gezichten smeren ging in de ban vanwege de enorme troep dat het op de straten achter laat. Van enige maatregelen viel in de praktijk echter niets te merken. De schade betrof in de eerste vier dagen 229 doden en 3315 gewonden, nauwelijks minder dan vorig jaar. Ik hield iedere keer mijn hart vast als een motorbike chauffeur, vaak met passagier achterop, weer eens in volle vaart een hele emmer water in zijn gezicht kreeg. Mocht ik hier ooit pizzakoerier worden, help me dan herinneren dat ik vrij neem met Songkran.