Stemmen in Thailand

Sinds mijn komst naar Thailand eind 2007 heb ik vele verhalen gehoord en gelezen over het stemmen kopen tijdens verkiezingen. Alle partijen zouden zich hier schuldig aan maken. Hoewel ik geloofde dat dit gebeurt, leken sommige verhalen mij nogal overdreven. Nu, bij 'mijn' eerste verkiezingen, maak ik echter van vrij dichtbij mee hoe erg het gesteld is met de democratie in Thailand.

Een paar weken geleden meldde ik dat ik op werk een dame had ingehuurd om sales calls voor me te doen. We hadden het gisteren even over de rap naderende verkiezingen en zij vertelde mij met een grote lach dat haar oma al 5.000 baht verdiend heeft, het equivalent van ongeveer 100 euro. Dat is voor een oud vrouwtje op het platteland veel geld en oma is momenteel dan ook een zeer gelukkig mens. Ze krijgt van allerlei partijen 500 baht aangeboden voor haar stem. Dit neemt ze gretig aan met de plechtige belofte om op de betreffende partij te zullen stemmen. Inmiddels heeft ze haar stem al 10 keer verkocht. Niemand kan controleren op wie ze daadwerkelijk gaat stemmen. Blijkbaar gaan de omkopers er vanuit dat zo'n schattig oud dametje zich aan haar woord zal houden. Best een grappig verhaal, maar tegelijkertijd in en in triest dat het er in Thailand anno 2011 nog steeds zo aan toe gaat.

Een ander vreemd fenomeen is registratie van stemmers. In Nederland krijgt iedere stemgerechtigde automatisch een kaartje in de bus waarmee je op verkiezingsdag op loopafstand van je huis je stem uit kunt brengen. Simpel en logisch. Hoe zou je het anders moeten doen? Nou, laat dat maar aan de Thai over. In Thailand staat iedereen geregistreerd in de geboorteplaats. Een week voor de verkiezingen, dit weekend dus, worden alle stemgerechtigden geacht zich aldaar te melden om zich op te geven als stemmer. Dit betekent dat de vele Bangkokians die afkomstig zijn van het platteland het hele weekend moeten reizen om een week later hun stem uit te kunnen brengen. Zie jij jezelf al met de bus van Zeeland heen en weer naar Groningen rijden om je op te geven voor de verkiezingen? Zo denken vele Thai er ook over. Ik vroeg onze secretaresse, die uit Nong Khai komt, 600 km van Bangkok, of ze in het weekend naar huis ging om zich te registreren. Ze keek me aan alsof ik niet goed bij mijn pan was. Reiskosten van 2.000 baht maken en het hele weekend onderweg zijn om je stem uit te kunnen brengen (op een zooitje corrupte lieden). Ze zou wel gek zijn.

Waarom deze registratie? Ik kon het antwoord niet zo gauw vinden. Misschien kan het niet anders omdat, anders dan in Nederland, er geen register is van inwoners van een woonplaats en alleen geregistreerd wordt waar iemand geboren is. Misschien komt het huidige systeem de gevestigde orde goed uit en wordt het daarom niet gemoderniseerd. Van de inwoners van Bangkok die van het platteland komen en ver moeten reizen om te kunnen stemmen, is het grootste deel aanhanger van Thaksin. Het motto zal een variant op de Nederlandse belastingdienst zijn: leuker kunnen we het niet maken, makkelijker willen we het niet maken.

Zowel tijdens het weekend van registratie als op de verkiezingsdag zelf, krijgen alle werknemers indien nodig vrijaf. Vele gebruiken deze gelegenheid om zich volgens Thaise traditie vol te laten lopen met whisky. Ook degenen die daadwerkelijk de reis maken doen dit vaak niet onbeneveld, met verkeersongelukken tot gevolg. Vandaar dat er een landelijk alcoholverbod geldt op zaterdag en zondag in deze twee weekenden. Als beginnende expat in Thailand werd ik nog wel eens onaangenaam verrast als er weer eens ergens op gestemd kon worden. Inmiddels ken ik het klappen van de zweep en weet ik dat ik mijn vrijdagavond bij dit soort gelegenheden optimaal moet benutten. Aldus geschiedde.