Bananenmonarchie

Foto's:

1. Samak

2. Thaksin

3. Knokploeg (ehh sorry, demonstranten)

4. Constructieve discussie

5. Crocodile Dundee: 'that's not a knife'

Het zal jullie niet ontgaan zijn dat het nogal onrustig is in Bangkok. De onvrede met de politieke gang van zaken sluimert hier altijd en komt zo nu en dan tot een uitbarsting zoals op dit moment.

De huidige situatie vindt zijn oorsprong in de regeringsperiode van Thaksin, die in 2001 overtuigend de verkiezingen won met zijn Thai Rak Thai partij (Thai Houden van Thai). Thaksin schonk veel geld aan het arme noordoosten en werd daar immens populair. Zijn beleid zorgde voor een spectaculaire daling van de armoede in dat deel van het land. Thaksin en zijn partijleden verwierven echter ook een zeer discutabele naam op het gebied van corruptie, waardoor hij in de meer ontwikkelde gebieden, met name Bangkok dus, meer als een crimineel gezien wordt. Op het moment loopt er een waslijst aan aanklachten tegen hem wegens 'corruption, authoritarianism, demagogy, treason, conflicts of interest, acting non-diplomatically, tax evasion, use of legal loopholes and hostility towards the press'. Verder is hij een keurige burger. Hij verwierf een godsvermogen, in dit geval misschien duivelsvermogen, met de verkoop van zijn telecombedrijf aan buitenlandse investeerders. Iets dat verboden is, maar meneer had de wet even iets aangepast om dit mogelijk te maken.

Thaksin bond ook de strijd aan met de drugs. Hij besloot het probleem bij de wortel aan te pakken: de dealers. Dealers konden door de politie zonder pardon worden doodgeschoten. Agenten kregen er zelfs een geldelijke beloning voor. Je kunt je dus afvragen welk percentage van de vele doden daadwerkelijk drugsdealers waren, los nog van de vraag of het uberhaupt te rechtvaardigen is om deze lieden naar de andere wereld te helpen. Amnesty International riep hem uit tot 'a human rights abuser of the worst kind'. Thaksin zal er schijt aan hebben gehad en zich in Thailand oppermachtig hebben gevoeld, maar voor het leger was de maat in September 2006 vol en tijdens een verblijf in New York werd een geweldloze coup gepleegd.

Het leger heeft daarna een tijd het land geregeerd, maar bewees dat regeren nu eenmaal niet de specialiteit is van een leger. Thaksin verbleef al die tijd in het buitenland, buiten het bereik van de wet. Begin 2008 werden de verkiezingen gewonnen door de Peoples Power Party, feitelijk de maatjes (lees onderdanen) van Thaksin. Het is een publiek geheim dat hij achter de schermen aan de touwtjes trekt. Zij konden de verkiezingen winnen doordat hij op het platteland nog steeds zeer populair is en men daar de geldstromen alweer aan zag komen. Boze tongen beweren dat er heel wat stemmen gekocht zijn.

Het is voor velen een verschrikking dat deze partij aan de macht is. De corruptie zal doorgaan, terwijl deze mensen inzien dat het in deze tijd van economische tegenspoed voor Thailand noodzakelijk is om de corruptie terug te dringen, om stappen vooruit te kunnen maken. Thailand is een land van uitersten. Er is een modernisering gaande, met veel nieuwbouw, buitenlandse invloeden en steeds meer hoog opgeleide mensen. Aan het platteland en de man in de straat gaat deze ontwikkeling nog grotendeels voorbij, waardoor een corrupte partij de verkiezingen kan winnen.

De People's Alliance for Democracy (PAD) is in actie gekomen en heeft onder andere het regeringsgebouw bezet. Ze eisen het aftreden van premier Samak, de buikspreekpop van Thaksin. Voornaamste argument is dat de PPP de verkiezingen door fraude gewonnen zouden hebben. Samak wil echter van geen wijken weten en heeft politie en leger opdracht gegeven om de orde te herstellen. Deze negeren echter zijn opdracht en trachten alleen het geweld te beteugelen. Verder zoekt die eikel het zelf maar lekker uit, denken ze. Ze laten de betogers gewoon hun gang gaan. Inmiddels zijn er de nodige vechtpartijen geweest. De parij van Samak had wat knokploegen vanaf het platteland aan laten rukken (als politie en leger niet luisteren moet je toch wat) en bij de schermutselngen viel een dode. Het leger heeft de partijen uit elkaar gedreven en sindsdien heerst er relatieve rust, al werden er twee dagen geleden tijdens een vreedzame anti-Samak betoging twee studenten neergeschoten.

Om uit de PADstelling te komen heeft Samak nu voorgesteld een referendum te houden, waarbij de hamvraag moet zijn: wilt u dat de huidige regering aanblijft? Wat de consequenties van de mogelijke uitkomsten zullen zijn is nog niet helder en Samak meldde dat het een maand duurt om alles te organiseren. Het woord is nu aan de PAD.

Wat betekent dat nu voor het dagelijkse leven hier? Ik moet zeggen, als ik het niet via de media had venomen, zou ik er niets van gemerkt hebben. Ik zou me hooguit hebben afgevraagd waarom het in de metro iets rustiger lijkt dan anders. Sommigen grijpen de situatie aan als excuus om 'thuis te werken'. Men volgt wel nauwlettend de ontwikkelingen voor het geval het uit de hand loopt, maar het openbare leven draait gewoon door als normaal.

Wat moeten we hier nu allemaal van vinden? Moeilijk. Natuurlijk is de corruptie als een hardnekkige tumor die zich diep in de cultuur van het land geworteld heeft en ooit verwijderd zal moeten worden om gezonde groei mogelijk te maken. Je kunt je echter afvragen of het de juiste manier is om met een bende, zo worden ze hier gezien, van een paar duizend man het regeringsgebouw te bezetten om een regering te verdrijven die een half jaar geleden door een meerderheid gekozen is en nog nauwelijks de kans heeft gehad iets te bewerkstelligen. Of de aantijging van stemmenkoperij op waarheid berust is niet duidelijk. Gezien het verleden ligt het voor de hand, anderzijds is het een makkelijke beschuldiging voor een ieder die de PPP niet aanstaat. Zou de PAD wel vrij zijn van corruptie? Duidelijk is natuurlijk dat de huidige situatie zeer slecht is voor Thailand. De zo belangrijke toeristische sector begint de nadelige gevolgen nu al te merken.

Ik krijg de indruk dat de gemiddelde Thai, in ieder geval in Bangkok, de gebeurtenissen met lede ogen aan ziet. Ze hebben weinig op met de praktijken van beide partijen en zouden graag willen dat Thailand op politiek gebied eens behoorlijk gaat functioneren. Als ik mijn Engels sprekende collega's vraag naar hun mening over de huidige situatie, proef ik enige schaamte over de gang van zaken. Ik maak me niet druk. Dit weekend zit vol met voetbal (jaja, mijn nieuwe schoenen gaan hun oogverblindende debuut maken) en bier drinken met Marianne, Marieke en Sietske van Unicum (voor mijn veiligheid in alfabetische volgorde vermeld). Verder ze zoeken het maar uit hier...

Uw oorlogverslaggever vanuit Bangkok